Ordu'nun bir mantar cenneti olduğunu ifade eden Barutçiyan, Ordu'da yetişen ve bölge halkının 'tavuk mantarı' olarak isimlendirdiği mantar çeşidinin dünyadaki en lezzetli mantar türlerinden biri olduğunu belirtti. Ordu ve civar bölgelerin çok çeşitli mantar türlerine ev sahipliği yaptığının altını çizen mantar uzmanı Barutçiyan,sözlerine şöyle devam etti; ''Ordu'da ve Türkiye'nin birçok yerinde büyük bir mantar potansiyeli var. Bu potansiyel iyi değerlendirilirse ve mantarlar ekonomiye kazandırılırsa Avrupa ve dünya pazarında önemli bir rol oynayabiliriz. Dünya genelinde 2 milimetreden büyük olan ve makro mantarlar olarak tanımlanan mantarların yaklaşık 120 bin türü tanımlanmış durumda. Türkiye mantar zengini bir ülke ve yaklaşık 12 bin tür makro mantar bulunuyor. Ama maalesef bu değerli ve güzel mantarların büyük bir kısmı ormanlarda çürüyüp boşa gidiyor'' şeklinde konuştu.
''Bir uzmana sormadan yemeyin''
Mantarlarla ilgili olarak halk arasında doğru bilinen yanlışların olduğuna dikkat çeken Mikolog Jilber Barutçiyan, ''Ordu'da ve birçok yerde sütü olan mantar zehirli değildir gibi bir inanış var ancak bu doğru değil. Ya da böcek yiyorsa biz de yiyebiliriz diye düşünülüyor. Bunlar çok tehlikeli ve ölümcül sonuçlar doğurabilir. Sütü olan ya da böceklerin yediği zehirli mantar türleri de mevcut. Hem Ordu'da hem de dünyanın birçok yerinde bu tarz mantarlara çok sık rastlanıyor. Bildiğiniz bir mantar olsa bile tüketmeden önce mutlaka bir uzmana sorun. Mantar zehirlenmeleri bazen ölümcül olabilir, çok dikkatli olunması gereken son derece hassas bir konu'' dedi. Barutçiyan, mantarların zehirli ya da zehirsiz olduğunu anlamak için hiçbir teknik ya da metod bulunmadığını belirterek, "En öldürücü mantarlarda ilk iki gün belirti de olmaz. Bu mantarlar ilk 48 saat belirti vermez" dedi.
''Mantarları naylonpoşete toplamayın''
Orman ve bahçelerde mantar toplayanlar için de önemli uyarılarda bulunan Barutçiyan, mantarın asla naylon poşet içinde toplanmayacağına dikkat çekti. Dünyanın en değerli ve güzel mantarının bile bozulduğu andan itibaren zehirli olduğunu kaydeden Barutçiyan, "Mantarlar çok çabuk bozulan organizmalardır. 48 saatten sonra zehirlenmelere yol açabilir. Hava almayan ortama giren mantarlar acilen bozulur. Mantar sepette toplanır. Kültür mantarları özel naylon poşetlerde satılıyor. Kültür mantarı özellikle her zaman marketten alabileceğiniz bir mantar. Hiç saklamayın. Mantarı pişirin, pişirdikten sonra saklayın. Ama pişirdikten sonra da çok uzun süre saklamayın. Süt ürünleri gibi düşünün, kolay bozulan bir organizma'' dedi.
''Tarım ilaçları olumsuz etkiliyor''
Barutçiyan; ''Özellikle fındık bahçelerinde ve tarım alanlarında kullanılan kimyasal ilaçlar mantar türlerini olumsuz anlamda etkiliyor. Bu ilaçların yoğun olarak kullanıldığı yerlerde birçok mantar türünde azalma oluşabiliyor. Bu da dikkat edilmesi ve bilinçli olunması gereken bir konu'' dedi.
''Topladığınız mantarları yıkamayın''
Özellikle yabani mantarların mümkün olduğunca yıkanmayacağını ve içine su kaçan mantarların bozulmaya başlayacağını belirten mantar uzmanı Barutçiyan, yabani mantarın mecbur kalınıp yıkanması halinde ise sudan çıkarılır çıkarılmaz pişirilmesi gerektiğine değindi. Mantarların bilinenin aksine besin değerinin olmadığını, çok az miktarda protein içerdiğini ve sindiriminin çok zor olduğunu anlatan Barutçiyan, "Haftada yarım kilodan fazla mantar yenilmemesini tavsiye ediyoruz. Mantarlar sadece ağız tadı için yeniyorlar" dedi.
Jilber Barutçiyan kimdir?
Barutçiyan Galatasaray Lisesi mezunu. Türkiye’de arkeoloji eğitimi aldıktan sonra 1984 yılında İsviçre’ye gitti. İsviçre’de amatör olarak mantarcılığa başlayan Barutçiyan, İsviçre Sağlık Bakanlığının onayından geçmiş bir mikolog yani mantar bilimcidir. 20 yılı aşkın bir süre boyunca, mantarlar konusunda çeşitli kurs, seminer ve arazi faaliyetlerine katıldı. Üyesi bulunduğu İsviçre Mantar Uzmanları Kuruluşu’nun (VAPKO) diplomasını 2006 yılında aldı. Kişilerin topladığı mantarları kontrol etme, her türlü mantar ticaretinde sertifika yazma ve kurs verme yetkisi kazandıran bu sertifika, dünyada sadece İsviçre Sağlık Bakanlığı tarafından veriliyor. Uzun yıllar sağlık sektöründe çalışmış, ticaretle uğraşmış. Avrupa’nın birçok ülkesinde yabani mantar toplamanın neredeyse milli spor kabul edildiğini, sadece İsviçre’de 2 bin civarında kulüp bulunduğunu, İtalya, İspanya, Fransa’da federasyonlar oluştuğunu söylüyor. Barutçiyan, Türkiye’ye döndüğünde ise yabani mantar zengini bölgeleri gezmeye başladı.
Haber: Emrah Gemicioğlu