Anavatanı Çin olan kahverengi kokarca böceği, Ordu ve Karadeniz'in birçok yerinde fındık üreticilerinin kabusu oldu. Türkiye’ye Gürcistan’dan girdiği bilinen kahverengi kokarcanın (kokulu böcek) fındıkta yüzde 30 oranında kayba neden olması tahmin ediliyor. 2017 yılında Gürcistan’dan Türkiye’ye giren kahverengi kokarca ülke ekonomisine büyük darbe vuruyor diyen Soydan, sözlerine şöyle devam etti; ''Kahverengi kokarca böceği fındığın verimini ve rekoltesini düşürüyor. Fındıkta kokarca önemli bir zararlı olarak dikkat çekiyor. Yeşil kokarca ve kahverengi kokarca olarak özellikle son birkaç yıldır önemli zararlılarla karşılaşıyoruz. Fındıktaki etkisi ise özellikle fındıkta iç çürüklerine ve fındığın depo ömrünün kısalmasına sebep olmaktadır. Üreticilerimizin bu zararlı ile mücadele etmesi son derece önemlidir. Özellikle mayıs-haziran aylarında fındık kurdu ilaçlama dönemlerinde kokarca ile daha etkili mücadele etmek gerekiyor. Bu dönemde çiftçile- rimiz ziraat odalarından ve tarım müdürlüklerinden bilgi alabilirler'' dedi.
Fındığa büyük zarar veriyor
İstanbul’da yapılan “Türkiye ve Akdeniz Ülkeleri Tarımı için Potansiyel bir Tehdit: Kokulu Böcekler” konulu uluslararası çalıştayda da konudan bahsedildi. Çalıştayda konuşan uzmanlar, pis kokulu böceklerin çok sayıda bitkide beslenme yeteneği olan 5 bin farklı türünün olduğu, bu türler içerisinde farklı bir tür olan kahverengi kokarcanın son derece istilacı bir tür olduğu, çok kısa bir sürede yayılma ve 300’den fazla kültür bitkisinde zarar yapma kapasitesine sahip olduğunu söylediler.
100 kilometre yükseğe uçabiliyor
Dünya genelinde 300’den fazla bitki ve üründe zarar yapan ve istilacı bir tür olan kahverengi kokarcanın dünyada oluşturduğu zarar her yıl 1 trilyon dolar, ABD’de ise 140 milyar dolar olarak biliniyor. Dünyanın en büyük fındık üreticisi olan Türkiye’de ise fındık; 400 bin ailenin geçimini sağlamakta olup yaklaşık 8-9 milyon insanı doğrudan ilgilendiriyor. Kahverengi kokarca Türkiye’ye ilk defa 2017 yılında Gürcistan’dan giriş yapıp, 2019 yılında Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, Samsun ve İstanbul’da görüldü. Tüm istilacı türler de olduğu gibi kahverengi kokarcanın da hızlı üreme ve popülasyonunu artırma, farklı iklim koşullarına adaptasyon yeteneğinin yüksek oluşu (sıcaklık, nem gibi), yüksek uçma yeteneği (yaklaşık 100 km), doğal düşmanlarının olmayışı ve ticari yolla (nakliye) kolaylıkla yayılması gibi özelliklerinden dolayı mücadelesi çok güç ve zahmetli bir hal alıyor.
Haber: Emrah Gemicioğlu