Üreticilere ek destek ödemesi yapılmalı diyen TZOB Yönetim Kurulu Üyesi Soydan, günümüz ekonomik şartlarında fındık üreticilerine yapılan destek ödemelerinin yetersiz kaldığını belirtti. Alan bazlı gelir desteği ödemesinin yıllardır aynı olduğuna dikkat çeken Soydan, sözlerine şöyle devam etti: “Fındık üreticilerimiz bahçelerine bakım yapıyor ve bunun maliyetlerini karşılama noktasında ekonomik olarak çok zorlanıyor. Gübre ve diğer girdi maliyetleri çok yükseldi. İçinde bulunduğumuz dönem itibariyle fındıkta gübreleme ve bakım çalışmaları devam ediyor. Ve bütün bunlar söylediğim gibi önemli bir maliyet oluşturuyor. Ekonomik olarak zor günler geçiren vatandaşlarımızın bu takviye destek ödemelerine gerçekten çok ihtiyaçları var. Çünkü mevcut destek ödemeleri yetersiz kalıyor. Fındık üretiminin sürdürülebilirliği açısından bu çok önemli'' dedi.
“Üreticinin daha çok parası olursa fındığına daha iyi bakar”
Üreticilerin özellikle de son dönemlerde bilinçli şekilde gübreleme, ilaçlama ve bakımlarla ilgili ziraat odalarından ve tarım müdürlüklerinden teknik bilgiler alarak fındık bahçelerine büyük ölçüde sahip çıktıklarını belirten Soydan, şu ifadeler yer verdi: “Gübre fiyatlarının artması ile birlikte üreticilerimiz gübre kullanımını ciddi anlamda azalttı. Ama bahsettiğimiz gibi takviye destek ödemeleri yapılırsa, üreticilerimizin eli ferahlar ve bahçesine daha iyi bakım yapar. Bahçelerde verimin ve kalitenin düşmemesi adına gübre kullanımını iyi yapmamız gerekiyor. Ama bu şartlarda bu çok zor” dedi.
“En az 500-600 lira olmalı”
Sözlerine devam eden TZOB Yönetim Kurulu Üyesi Soydan, alan bazlı gelir desteği ödemesinin ürüne verilmesinin Ordu gibi fındıkçı illerdeki tarımı riske atabileceğini belirterek, desteklemenin dönüme devam etmesini ve fiyatın da en az 500-600 lira olarak açıklanmasını talep etti. Dönüm parası olarak bilinen alan bazlı gelir desteği 2014 yılından bu yana 170 liraya sabit kalırken, üreticiler ise bu destekle artık gübre almanın imkansız olduğunu ifade etti. Soydan, şu ifadelere yer verdi; “Bilindiği üzere Alan Bazlı Gelir Desteği 2009’dan bu yana 14 yıldır ödeniyor. Önce 150-160 lira ödendi. Sonrasında tam 9 yıldır 170 lirada sabit kaldı. Son dönemde Alan Bazlı Gelir Desteği Ödemesi’nin ürüne verilmesinin doğruluğunu tam olarak bilmiyoruz. Bölgesel olarak kilo, ürüne destek çok uygun değil. Ordu, Giresun ve Trabzon’da 70 kilo üretim var. 250 kilo üretenler de var ancak az. Ordu’nun ortalaması 70-100 kilo arası. Batıdaki bölgelere baktığımızda üretim daha fazla. Ürüne verilecek destek ödemesi, batıdaki fındık üreticilerinin daha da işine yararken, Ordu, Giresun gibi eğimli arazilerde fındık üretimi yapanların ise zararına olabilir. Alt yapısı çok çalışılması lazım. Fındık ürünü tarla ürününe benzemez. Genele yayılması lazım. Eğer kiloya destek verilecekse batıdaki illere ayrı ödeme, Ordu ve Giresun’a eğimli arazide üretim yaptıkları için daha fazla ödeme verilmesi gerekir. Yoksa batıdaki iller daha ok kazanır, bizim gibi doğudaki iller ise bu işten kazanç sağlayamaz” ifadelerine yer verdi. Sözlerine devam eden Soydan; “Bu yüzden alan bazlı gelir desteği ödemelerinin dönüm başına devam etmesi gerekir. Ayrıca ödemelerin de günümüz şartlarına göre, dönüm başı en az 500 lira olarak belirlenmesini bekliyoruz. Çünkü üreticilerimiz bu paraları yine fındık tarımında kullanıyor. Eylül ayında hasattan sonra maliyetler başlar. Üreticilerimiz çoğu zaman cebinden harcar. Bu destek ödemeleri, üreticilerimize az da olsa nefes aldırıyor” dedi.
“Fiyatların ne olacağını kestirmek zor”
Sözlerine devam Soydan; "Serbest piyasada fındık fiyatı 105-110 liraya kadar çıktı çünkü fındık üreticilerimiz akıl oyunlarına kanmadı ve pazara ihtiyacı kadar fındık indirdi, böylece fiyatlar yükselmeye başladı. Serbest piyasada 90-95 lira bandında olan fındık fiyatları son haftalarda yükselmeye başladı çünkü pazara fındık inmeyince fiyat yükselmek zorunda kaldı ve 105-110 lira bandına kadar çıktı ve çıkmaya da devam edecektir. Fındık üreticilerimiz 90-95 liraya kadar çıkan fiyatlarda bile ürününü elinde tuttu ve fındığı satmadığı için şimdi fiyatlar artmaya başladı. Bu fiyatların artması yeni sezon fiyatlarını da etkileyeceği için oldukça iyi bir şey. Yani 2024 yılı hasat sezonunu iyi yönde etkileyecektir. Fındık fiyatları daha da çıkabilir, tahminlerimiz bu şekilde ama ne olacağını tam olarak kestirmek zor. Tam bir rakam vermek doğru olmaz, hep beraber göreceğiz” dedi.
Haber: Emrah Gemicioğlu